Әлеуметтік желілердегі манипуляцияларға қарсы күрес: цифрлық сауаттылық пен эмоциялық түсінікті арттыруға арналған машиналық оқыту тәсілі

Авторы

  • A. Бақпокпаев Satbayev University, Қазақстан
  • A. Разақ Satbayev University, Қазақстан
  • Ж. Кальпеева Satbayev University, Қазақстан
  • A. Аяпбергенова Satbayev University, Қазақстан

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ce.2025.i1.01

Ключевые слова:

әлеуметтік желілердегі манипуляция, жалған ақпарат, пайдаланушылардың мінез-құлқы, психологиялық ықпал, эмо-ционалдық әсер, көңіл-күйді талдау, табиғи тілдерді өңдеу, қоғамдық пікірді манипуляциялау

Аннотация

Қазіргі заманғы әлеуметтік желілер пайдаланушылардың өмірінде маңызды рөл атқарады, бірақ олардың танымалдығының артуымен бірге қабылдауды өзгертіп, мінез-құлыққа әсер етіп, сыни ойлауды әлсірететін манипуляциялар қаупі де өсуде. Бұл мақалада әлеуметтік желілердегі зиянды манипуляциялардың себептері мен салдары қарастырылады, соның ішінде коммерциялық мүдделер, саяси ықпал және пайдаланушылардың психологиялық осалдығы. Жалған ақпарат, эмоционалдық манипуляция және алгоритмдік бұрмалаулар әлеуметтік және психоэмоционалдық тұрақсыздықтың артуына ықпал ететін факторлар болып табылады. Жаңа тәсіл бұл мәселелерді шешу үшін машиналық оқыту мен эмоциялық тоналды талдауды пайдалану арқылы манипуляцияны дәлірек анықтауға мүмкіндік береді. Бұл әдіс тек айқын манипуляцияларды ғана емес, сонымен қатар жасырын ықпалдарды да анықтай алады, ол үшін мәтіннің контекстін талдау және пайдаланушылардың көңіл-күйін бақылау қолданылады. Әдіс өте бейімделгіш және нақты жағдайлардан үйренуге қабілетті, бұл оның үнемі жетілдірілуіне мүмкіндік береді. Осы тәсілді цифрлық сауаттылықты арттыруға бағытталған білім беру бағдарламаларында қолдану пайдаланушылардың хабардарлығын арттырып, олардың манипуляцияларға бейімділігін төмендетуге көмектеседі. Ұсынылған әдіс пайдаланушыларды қорғау тәсілдерін дамыту және ашық әрі қауіпсіз цифрлық экожүйелерді құру жолындағы маңызды қадам болып табылады.

Загрузки

Опубликован

2025-03-31

Как цитировать

Bakpokpayev, A. ., Razaque, A. ., Kalpeeva, Z. ., & Ayapbergenova, A. . (2025). Әлеуметтік желілердегі манипуляцияларға қарсы күрес: цифрлық сауаттылық пен эмоциялық түсінікті арттыруға арналған машиналық оқыту тәсілі. Computing &Amp; Engineering, 3(1), 1–8. https://doi.org/10.51301/ce.2025.i1.01

Выпуск

Том 3 № 1 (2025): Computing & Engineering

Раздел

Сандық технологиялар және бағдарламалық шешімдер

Лицензия

Copyright (c) 2025 Computing & Engineering

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.

<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>