Әлеуметтік желілердің әлеуметтік және қауіпсіздікке әсері

Авторы

  • A. Разак Satbayev University, Қазақстан
  • Д. Омарбаева Satbayev University, Қазақстан
  • Д. Айсаев Satbayev University, Қазақстан
  • Ж. Кальпеева Satbayev University, Қазақстан
  • A. Уразгалиева Satbayev University, Қазақстан

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.51301/ce.2024.i3.02

Ключевые слова:

әлеуметтік желілер, цифрлық қауіпсіздік, машиналық оқыту, пікірталдау, желілік талдау, PageRank, орталықтық көрсеткіштері, ақпарат тарату, құпиялылық, жалған ақпарат

Аннотация

Әлеуметтік желілердің кеңеюі адамаралық қарым-қатынас жүйесін түбегейлі өзгертті және цифрлық қауіпсіздік саласында жаңа сын-қатерлер туындатты. Facebook, Twitter және Instagram сияқты платформалар ғаламдық коммуникация мен қауымдастық құру үдерісін бұрын-соңды болмаған деңгейге көтерді. Алайда, бұл платформалар пікір қайталануын күшейту, әлеуметтік жіктелуді тереңдету және онлайн ортасында құрдастар қысымын арттыру сияқты мәселелерге де ықпал етуде. Ақпарат алмасудың қуатты құралдары бола тұра, бұл желілер маңызды қауіпсіздік қатерлерімен де бетпе-бет келеді. Жеке мәліметтердің құпиялылығының бұзылуы, кибербуллинг, фишингтік алаяқтықтар мен жалған ақпараттың жылдам таралуы жеке тұлғалардың қауіпсіздігі мен әл-ауқатына ғана емес, қоғамдық денсаулық пен саяси тұрақтылық сияқты ауқымды мәселелерге де елеулі қауіп төндіруде. Бұл зерттеу осы екі негізгі мәселені шешуге бағытталған және озық машиналық оқыту әдістерін қолдану арқылы жүзеге асырылады. PageRank және орталықтық көрсеткіштері сияқты құралдарды пайдалана отырып, пікірталдау мен желілік талдау жүргізу арқылы біз ірі әлеуметтік платформалардағы пайдаланушылардың мінез-құлқы мен ақпарат таралу үлгілерін зерттейміз. Әлеуметтік желілердің қоғамға ықпалы мен қауіпсіздік тәуекелдерін қатар қарастыра отырып, зерттеуіміз бұл платформалардың күрделі динамикасын айқындайды: әлеуметтік желілер жаһандық хабардарлық пен азаматтық белсенділікті арттыруға мүмкіндік бергенімен, олар пайдаланушыларды елеулі қауіптерге де ұшыратады. Зерттеу нәтижелері әлеуметтік кеңістікті қауіпсіз әрі үйлесімді ету үшін кешенді реттеу шаралары мен пайдаланушылардың саналы онлайн мінез-құлқын қалыптастыруға бағытталған білім беру қажеттігін көрсетеді.

Загрузки

Опубликован

2024-09-30

Как цитировать

Razaque, A. ., Omarbayeva, D. ., Aisayev, D. ., Kalpeyeva, Z. ., & Urazgaliyeva, A. . (2024). Әлеуметтік желілердің әлеуметтік және қауіпсіздікке әсері. Computing &Amp; Engineering, 2(3), 7–13. https://doi.org/10.51301/ce.2024.i3.02

Выпуск

Том 2 № 3 (2024): Computing & Engineering

Раздел

Сандық технологиялар және бағдарламалық шешімдер

Лицензия

Copyright (c) 2024 Computing & Engineering

Лицензия Creative Commons

Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.

<div class="pkpfooter-son">
<a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/"><img alt="Creative Commons License" style="border-width:0" src="https://i.creativecommons.org/l/by-nc/4.0/80x15.png"></a><br>This work is licensed under a <a rel="license" href="http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/">Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License</a>.
</div>